Η ΔΑΣΚΑΛΑ ΜΕ ΤΑ ΧΡΥΣΑ ΜΑΤΙΑ

 Ἡ δασκάλα μέ τά χρυσά μάτια (1933)

Τό ἔργο τοῦ Στρατή Μυριβήλη «Ἡ Δασκάλα μέ τά χρυσά μάτια», φαίνεται ὡς συνέχεια τοῦ ἔργου «Ἡ Ζωή ἐν τάφω», μέ τό θαυμάσιο γλωσσικό του ὄργανο, τό ἐντελῶς προσωπικό καί ἀνεπανάληπτο ὕφος του, καί τό ὁλάνθιστο πεζογραφικό λυρισμό του, μᾶς δίνει σάν σέ ραφαηλική ζωγραφιά τό νησί του ὁλόκληρο καί πανέμορφο: στεριά, θάλασσα, βλάστηση, χωριό, πολιτεία, λαό.

Περιγραφή

Τό μυθιστόρημα «Ἡ Δασκάλα μέ τά χρυσά μάτια» (1933), ἀποτελεῖ ἕνα ἀριστούργημα τοῦ Στράτη Μυριβήλη πού μεταφέρθηκε στή μικρή ὀθόνη ἀπό τόν Κώστα Ἀριστόπουλο τό 1978. Ἡ ἀτμόσφαιρα τοῦ πολέμου εἶναι κι ἐδῶ παροῦσα, καθώς ὁ ἥρωας ἐπιστρέφει ἀπό τόν πόλεμο στή Μυτιλήνη, ὅπου βασανίζεται ἀνάμεσα στό σεβασμό πρός τή μνήμη τοῦ σκοτωμένου φίλου του καί στόν ἔρωτα πού αἰσθάνεται γιά τή χήρα ἐκείνου.

Κριτική

Ἡ ἀσύγκριτη πένα τοῦ Μυριβήλη μᾶς ταξιδεύει καί πάλι! Σ’ ἕνα νησί πού ξετυλίγεται μαγευτικά μέσα ἀπό ἐκπληκτικές περιγραφές… Σέ καταστάσεις καί γεγονότα πού κυριολεκτικά ζωντανεύουν μέσα στίς σελίδες του… Σὲ πρόσωπα καὶ χαρακτῆρες – πρό πάντων αὐτά! Πορτραίτα ἀνθρώπων πού σοῦ δίνονται μέ ξεχωριστή εὐκρίνεια, πού σέ κάνουν νά ταυτίζεσαι, νά ἀγωνιᾶς, νά πονᾶς καί νά χαίρεσαι μαζί τους! Μέ γλῶσσα αὐθεντική καί γοητευτική ὁ συγγραφέας ὑφαίνει τήν μοναδική ἱστορία τοῦ Λεωνῆ καί τῆς Σαπφῶς, τῆς δασκάλας μέ τά μάτια τά χρυσά μάτια, καί σέ στροβιλίζει στόν κυκλώνα καταλυτικῶν συναισθημάτων… Ἡ σύγκρουση ἀνάμεσα στό καθῆκον καί στόν ἔρωτα – καημό πού διεκδικεῖ καί ἐξαγνίζει μέχρι τήν τελική του δικαίωση, μέχρι τόν θρίαμβο τῆς ζωῆς πάνω στόν θάνατο!

Λίγα λόγια γιά τό ἔργο

O Λεωνής γυρίζει στό νησί του τή Μυτιλήνη, μετά τήν μικρασιατική καταστροφή, μέ τραυματικές ἐμπειρίες  κυρίως ψυχικές καί ἐλαφρῶς σωματικές. Τόν ὑποδέχονται συγγενεῖς φίλοι καί συγχωριανοί μέ ἀγάπη καί σεβασμό. Συναντᾶ τήν Σαπφώ, δασκάλα χήρα γυναίκα τοῦ ἀδικοσκοτωμένου λοχία καί φίλου του, πού ἔκλεισε τά μάτια του στό διπλανό κρεββάτι τοῦ ἄθλιου νοσοκομείου ὅπου νοσηλεύονταν καί οἱ δύο, γιά νά τῆς παραδώσει τά φτωχά προσωπικά ἀντικείμενα τοῦ ἄτυχου συζύγου της! Μά συναντᾶ τά ἀπίστευτα χρυσά της μάτια! Μία ἱστορία τρυφερῆς ἀγάπης ἐξελίσσεται μεταξύ τους κάτω ἀπό τά ἀδηφάγα ἀντρικὰ βλέμματα τοῦ χωριοῦ καί τά ζηλόφθονα γυναικεῖα της τότε τοπικῆς συντηρητικῆς κοινωνίας! Μά πάνω ἀπ’ὅλους τό φάντασμα τοῦ ἀδικοπεθαμένου συζύγου Βρανᾶ πού θυσίασε τήν ζωή του γιά τήν πατρίδα, θά τούς κυνηγᾶ ἀνελέητα! Θά νικήσει ἄραγε ἡ ἀγάπη ζωντανούς καί πεθαμένους;

 βιβλιόφιλος