Τζόζεφ Ρότμπλατ
Ο Τζόζεφ Ρότμπλατ γεννήθηκε στις 4 Νοεμβρίου1908 και πέθανε στις 31 Αυγούστου 2005. Ήταν Πολωνός πυρηνικός φυσικός που απέκτησε τη βρεττανική υπηκοότητα. Η εργασία του σχετικά με την κατακρήμνιση ραδιενεργού σκόνης από την ατμόσφαιρα άσκησε σημαντική επίδραση στην υπογραφή της Συνθήκης Μερικής Απαγορεύσεως των Πυρηνικών Δοκιμών το 1963.Συνεργάστηκε με τον Μπέρτραντ Ράσελ για την υπογραφή και προβολή του «Μανιφέστου Αϊνστάιν – Ράσελ» το 1955 και το 1957 πρωτοστάτησε στην ίδρυση του κινήματος «Pugwash», που συσπείρωσε επιστήμονες από όλο τον κόσμο στον αγώνα κατά των πυρηνικών όπλων. Τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 1995 για τις προσπάθειές του σχετικά με τον πυρηνικό αφοπλισμό.Λίγο πριν φύγει από τη ζωή το 2005 ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης επιστήμονας και ακτιβιστής είχε προλάβει να υπογράψει κοινή έκκληση με τους δημάρχους της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι για έναν κόσμο ελεύθερο από τα πυρηνικά όπλα.
Στο Πρόγραμμα Μανχάταν
Στην Πολωνία ο Ρότμπλατ είχε αντιληφθεί ότι η εργασία του θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να κατασκευασθεί μία βόμβα. Η πρώτη του σκέψη ήταν ότι θα έπρεπε «να βγάλει όλο αυτό το πράγμα από το μυαλό του», αλλά βλέποντας την άνοδο της ναζιστικής Γερμανίας συνέχισε σκεπτόμενος ότι ο μοναδικός τρόπος για να αποτραπεί η χρήση μιας πυρηνικής βόμβας από τους Γερμανούς ήταν να υπήρχε μία αντίστοιχη αποτρεπτική δυνατότητα από τους εχθρούς τους. Μετά την έναρξη του πολέμου άρχισε να συνεργάζεται φανερά με τον Τσάντγουικ πάνω στην κατασκευή μιας τέτοιας βόμβας.
Στις αρχές του 1944 ο Ρότμπλατ μετακόμισε μαζί με την ομάδα του Τσάντγουικ στις ΗΠΑ για να εργασθεί για το Πρόγραμμα Μανχάταν, που είχε σκοπό την κατασκευή της πρώτης ατομικής βόμβας. Συνήθως οι εργαζόμενοι στο πρόγραμμα αυτό έπρεπε να γίνουν Αμερικανοί πολίτες ή Βρετανοί υπήκοοι. Ο Ρότμπλατ όμως αρνήθηκε και αυτός ο όρος καταργήθηκε. Ο Ρότμπλατ συνέχισε να έχει ισχυρές προσωπικές επιφυλάξεις σχετικά με τη χρήση της επιστήμης για την ανάπτυξη ενός τόσο καταστροφικού όπλου. Μέχρι τα τέλη του 1944 ήταν φανερό ότι η Γερμανία είχε εγκαταλείψει την ανάπτυξη μιας δικής της πυρηνικής βόμβας, οπότε ο Ρότμπλατ ζήτησε να φύγει από το Πρόγραμμα Μανχάταν. Τότε έδειξαν στον Τσάντγουικ ένα διαβαθμισμένο ντοσιέ στο οποίο ο Ρότμπλατ κατηγορείτο ως κατάσκοπος των Σοβιετικών και ότι, έχοντας μάθει να οδηγεί αεροπλάνο στο Λος `Αλαμος των ΗΠΑ, ήταν ύποπτος ότι ήθελε να καταταγεί στη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία, έτσι ώστε να μπορέσει να πετάξει ως την Πολωνία. Επιπλέον, τον κατηγορούσαν ότι επισκεπτόταν «κάποιους» στη Σάντα Φε και τους άφησε μία λευκή επιταγή για τη χρηματοδότηση της δημιουργίας ενός κομμουνιστικού θύλακα.
Στην πραγματικότητα, ο Ρότμπλατ μπόρεσε να αποδείξει ότι μεγάλο μέρος των πληροφοριών του ντοσιέ ήταν κατασκευασμένες. Δεν του επιτράπηκε πάντως να ξαναεπισκεφθεί τις ΗΠΑ μέχρι το 1964. Υπήρξε ο μόνος φυσικός που εγκατέλειψε το Πρόγραμμα Μανχάταν για λόγους συνειδήσεως, παρότι και άλλοι συμμετέχοντες αρνήθηκαν να εργασθούν σε πυρηνικές βόμβες μετά τη συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας.
