ΦΙΛΟΤΙΜΟ: Μία μοναδική αρετή
«Οι Έλληνες είναι τεμπέληδες» «Μόνο στις παραλίες και στους καφέδες τους συναντάς» «Εεεε κάποιες φορές είναι και φιλόξενοι , καλόκαρδοι , άνθρωποι του γλεντιού και της παρέας» «Σίγουρα κάλοι οικοδεσπότες» «Και κυρίως οι Έλληνες έχουν φιλότιμο» Ένα απόσπασμα διαλόγου ανάμεσα σε ξένους που προσπαθούν να χαρακτηρίσουν τους κατοίκους του μικρού ηλιόλουστου παραδείσου. Σίγουρα οι λέξεις μας είναι γνωστές και τα προσωνύμια τετριμμένα έκτος από ένα , το οποίο ομολογουμένως έχει καιρό να ακουστεί για τους Ελλαδίτες . Ποιο είναι αυτό ; Το «ΦΙΛΟΤΙΜΟ». Έχουμε άραγε σκεφτεί τι είναι; Τι σημαίνει; Ποιον άνθρωπο κοσμεί; Που και πότε χρησιμοποιείται; Ας αρχίσουμε λοιπόν την εξερεύνηση μας:
Είναι ένας αμιγώς ελληνικός όρος , ο οποίος προήλθε από την Αρχαία Ελλάδα. Οι πρόγονοι μας είχαν κατασκευάσει πληθώρα λέξεων με τις οποίες προσπαθούσαν να περιγράψουν τις αρετές του καλού πολίτη. Μία από αυτές ήταν η λέξη που μελετάμε , το φιλότιμο, η οποία έχει καταφέρει να συνοψίσει όλα τα στολίδια του ελληνικού χαρακτήρα. Γιατί φιλότιμο σημαίνει πως δρας βασιζόμενος στη συνολική αίσθηση του καθήκοντος. Περιγράφει τον τρόπο ζωής των Ελλήνων. Είναι το ελληνικό πνεύμα του να κάνεις το σωστό και το έντιμο ακόμα κι όταν το συμφέρον σου ή και η ίδια σου η ζωή κινδυνεύει. Είναι μία λεπτή έννοια με ιδιαίτερη απόχρωση. Είναι ένας πολύπλοκος όρος που περικλείει την ευπρέπεια και την αξιοπρέπεια , το σεβασμό και την ειλικρίνεια , την εντιμότητα και τη φιλαλήθεια, τη συμπόνια και την γενναιοδωρία. Είναι το να μη ζεις για τον εαυτό σου και μόνο, αλλά για κάτι μεγαλύτερο από εσένα .
Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά συνθέτουν και κοσμούν αυτό το πολύπλοκο αστερισμό, το φιλότιμο.
Οι Έλληνες με την πάροδο του χρόνου όχι μόνο διαφύλαξαν αυτή τη λέξη αλλά με υπομονή και επιμονή προσπάθησαν και,βάσει ιστορικών γεγονότων, κατάφεραν να μεταδώσουν τη λάμψη της και στους απογόνους τους.
Ζωντανό παράδειγμα το θρυλικό «ΟΧΙ» του Μεταξά. Ορμώμενος από το ξεχωριστό γνώρισμα του χαρακτήρα του , το φιλότιμο, απάντησε στον πρεσβευτή της Ιταλίας στην Αθήνα Εμμανουέλε Γκράτσι το μοιραίο βράδυ της 28ης Οκτωβρίου του 1940 «Alors, c’est la guerre!» (= Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμος)
Το φιλότιμο έκανε τους στρατιώτες της Ελλάδος και τις οικογένειές τους να πολεμήσουν με απαράμιλλη γενναιότητα σε εκείνο τον αγώνα .
Ακόμη και ο τότε πρωθυπουργός της Αγγλίας Sir Winston Churchill εξύμνησε τους Έλληνες λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν είναι οι Έλληνες που πολεμούν σαν ήρωες αλλά οι ήρωες σαν Έλληνες»
Τέλος ένα μικρό περιστατικό , μείζονος όμως σημασίας, είναι ικανό να αποδείξει για ακόμη μία φορά την αξία αυτής της μοναδικής έννοιας.
«Βρισκόμαστε στο 1943, ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής διατάσσει τον Μητροπολίτη Χρυσόστομο και τον Δήμαρχο της Ζακύνθου να ετοιμάσουν μία λίστα με τους κατοίκους της εβραϊκής κοινότητας του νησιού. Στόχος του είναι να τους απελάσει σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Πολωνία. Όποιον Έλληνα έπιαναν να κρύβει Εβραίο θα τον εκτελούσαν επιτόπου. Αντί να ετοιμάσουν τη λίστα , ο Μητροπολίτης και ο Δήμαρχος πήραν τους Εβραίους του νησιού και τους έκρυψαν στα βουνά ή στην εξοχή. Στη συνέχεια πήγαν στον Γερμανό διοικητή ένα χαρτί που περιείχε μόνο τα ονόματα τους . Είπαν στον διοικητή ότι αυτή ήταν η πλήρης λίστα των Εβραίων της Ζακύνθου. Αυτοι είναι οι δύο ηγέτες που αντιπροσωπεύουν όλα όσα εμπεριέχει η λέξη φιλότιμο.
Τα περιστατικά που αναφέρθηκαν αποτελούν ένα μικρό αλλά χαρακτηριστικό παράδειγμα που αποδεικνύει την γνησιότητα της ελληνικής καταγωγής και του μοναδικού-ξεχωριστού χαρακτήρα των Ελλήνων. Όμως το ερώτημα που ευλόγως παρουσιάζεται είναι το εξής: Εμείς οι σύγχρονοι πολίτες της Ελλάδας που οι πλάτες μας βαραίνουν από την ασήκωτη κληρονομιά των αιώνων είμαστε άξιοι συνεχιστές της ιστορίας και των αρετών των προγόνων μας;
(συνεχίζεται)
Winston
