ΟΜΟΡΦΗ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΜΟΥ

ΟΜΟΡΦΗ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ ΜΟΥ

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Meu pe dé de laranja είναι ο πρωτότυπος τίτλος του μυθιστορήματος για παιδά από τη Βραζιλία που εδώ και σχεδόν πέντε δεκαετίες έχει διαβαστεί από εκατομμύρια παιδιά σε όλον τον κόσμο. O Χοσέ Μάουρο ντε Βασκονσέλος έγραψε ένα μυθιστόρημα για παιδιά βασισμένος στα δικά του βιώματα από την παιδική του ηλικία. Ήρωας του είναι ο μικρός Ζεζέ που θέλει να γίνει ποιητής. Εντωμεταξύ ανακαλύπτει τον κόσμο, κάνει πολλές αταξίες και εισπράττει ισάριθμες τιμωρίες. Θύμα της φτώχειας της οικογένειάς του, ο Ζεζέ μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον όπου γνωρίζει την αδικία. Το πειραχτήρι στο σχολείο ανθίζει καθώς αγαπά τη μάθηση κι αφήνει τη φαντασία του ελεύθερη. Καταφύγιό του, εξομολογητής και φίλος του είναι μια όμορφη πορτοκαλιά. Ο Ζεζέ σκαρφαλώνει στο δέντρο του, το βλέπει να μεγαλώνει μαζί του, βρίσκει θαλπωρή, κατανόηση κι ανακούφιση από τα προβλήματα και τους προβληματισμούς του στη σκιά της. Πραγματικότητα και φαντασία ανακατεύονται και το παιδί βιώνει μια γλυκιά κατάσταση μετάβασης από τη σκληρή καθημερινότητα της γεμάτης στερήσεις ζωής του στον χώρο των ονείρων και των προσδοκιών.

Το βιβλίο που θα διαβάσουν τα παιδιά είναι απόδοση της Άλκης Ζέη από την γαλλική μετάφραση (Mon bel oranger, 1976, éd. Stock), ενώ την εικονογράφηση του εξωφύλλου έκανε η Σοφία Ζαραμπούκα.

Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται 

Το βιβλίο απευθύνεται σε ώριμους αναγνώστες του δημοτικού σχολείου. Παιδιά 9 ετών και άνω θα χαρούν την ιστορία του σκανταλιάρη κι ονειροπόλου Ζεζέ.

Ποιος είναι ο συγγραφέας

Ο Χοσέ Μάουρο ντε Βασκονσέλος (1920 – 1984) γεννήθηκε στο Μπανγκού του Ρίο ντε Τζανέιρο από μητέρα Ινδιάνα και πατέρα Πορτογάλο. Παιδί πολύ φτωχής οικογένειας, μεγάλωσε με συγγενείς του στην πόλη Νατάλ στη ΒΑ Βραζιλία. Ξεκίνησε σπουδές ιατρικής που όμως εγκατέλειψε νωρίς για να περιπλανηθεί σε ένα σωρό διαφορετικά επαγγέλματα. Από μποξέρ ως ψαράς κι από εργάτης στα χωράφια ως μοντέλο ζωγράφων αλλά και αυτοδίδακτος δάσκαλος. Ο πολύπλευρος Βασκονσέλος έπαιξε στον κινηματογράφο και βραβεύτηκε για τους ρόλους του με Κρατικό βραβείο στη Βραζιλία.

Το 1942 κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα. Με την Όμορφη πορτοκαλιά μου (Meu Pé de Laranja Lima), που κυκλοφόρησε το 1968, γνώρισε μεγάλη επιτυχία και αναγνώριση τόσο στη Βραζιλία όσο και σε άλλες χώρες. Στη Βραζιλία το βιβλίο έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα των δημοτικών σχολείων ενώ είναι ένα από τα πλέον ευπώλητα έργα, ήδη από την πρώτη του έκδοση το 1968. Έχει μεταφερθεί στην τηλεόραση στη Βραζιλία αλλά και πρόσφατα (2012) στον κινηματογράφο από τον Βραζιλιάνο σκηνοθέτη Μάρκος Μπέρνσταϊν.

Σε μια χώρα με υψηλά ποσοστά αναλφαβητισμού, η σημασία του έργου του Βασκονσέλος αποκτά μεγαλύτερη σημασία. Στη Βραζιλία πολλές βιβλιοθήκες και πολιτιστικοί σύλλογοι φέρουν το όνομά του.

Αυτοδίδακτος σε όλα και μεγαλωμένος με τις ιστορίες, τις δοξασίες, τους μύθους και τις παραδόσεις των Ινδιάνων έλεγε πως «όταν η ιστορία είναι τελειωμένη μέσα στη φαντασία μου τότε αρχίζω να γράφω. Όταν δουλεύω έχω την αίσθηση πως το μυθιστόρημα αναβλύζει από κάθε πόρο του δέρματός μου».

Για ποιο λόγο θα το αγαπήσουν τα παιδιά

Τα παιδιά θα συνειδητοποιήσουν ίσως με έκπληξη, ίσως και με οδύνη πως δεν ζουν όλα τα παιδιά μια ανέφελη παιδική ηλικία και πως όχι σπάνια πέφτουν θύματα διακρίσεων και αδικιών. Οι ώριμοι αναγνώστες, μεγάλα παιδιά και προέφηβοι, θα βρουν στον ευφυή μικρό Ζεζέ, που θέλει να γίνει ποιητής αλλά μεγαλώνει σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες, ένα παράδειγμα θάρρους, ελεύθερου πνεύματος και αποτελεσματικής επίδρασης της φαντασίας.

Για ποιο λόγο να το επιλέξουν οι γονείς

Επιλέγοντας ίσως το αντιπροσωπευτικότερο δείγμα της βραζιλιάνικης λογοτεχνίας για παιδιά κι ένα κλασικό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας, οι γονείς βοηθούν τα παιδιά να διερύνουν τους ορίζοντές τους τόσο λογοτεχνικά όσο και πολιτισμικά. Η επαναγραφή του βιβλίου από την Άλκη Ζέη αποτελεί σφραγίδα μιας ξεχωριστής απόδοσης.

* Η Ελένη Κορόβηλα είναι δημοσιογράφος

βιβλιόφιλος