Κάποτε, σὲ μεγάλη ἡλικία καὶ διάσημος πιά, ο Sir Alexander Fleming (1881 – 1955) ῥωτήθηκε σὲ μιὰ συνέντευξη σὲ τί – κατὰ τὴν γνώμη του – ὤφειλε τὴν ὀξεῖα παρατηρητικότητα χάρη στὴν ὁποία ἀνακάλυψε τὴν πενικιλλίνη. Ὁ Fleming, ἀναπολῶντας τὴν ζωή του πρὸς τὰ πίσω, χρειάστηκε νὰ φθάσῃ στὴν παιδική του ἡλικία: «Στὸ μέρος ὅπου μεγάλωσα (στὸ ἀγρόκτημα Lochfield, κοντὰ στὸ Darvel τοῦ Ἀνατολικοῦ Ayrshire, στὴν Σκοτία), δὲν ὑπῆρχε σχολεῖο∙ ἔπρεπε κάθε μέρα νὰ διασχίζω ἕνα μικρὸ δάσος, μετὰ μὲ …
Δημοσιεύσεις στο Blog
Τίποτε πιὸ δυνατὸ ἀπὸ τὸ ζωντανὸ παράδειγμα. Ὅταν ὁ Ἀριστοτέλης παρατηρῇ – διαπιστώνῃ πὼς ὁ ἄνθρωπος «μιμητικὸν ὄν ἐστι», αὐτὸ ἐννοεῖ: ὅτι δηλαδὴ ὁ ἄνθρωπος μιμεῖται τὸ παράδειγμα, αὐτὸ ποὺ βλέπει νὰ γίνεται, νὰ πραγματώνεται μπροστὰ στὰ μάτια του. Ἑπομένως: καλὰ τὰ λόγια, χρήσιμες οἱ συμβουλές, ἀλλά, ἂν ὑπάρχει ἀσυμφωνία ἀνάμεσα στὰ λόγια καὶ τὰ ἔργα, τότε ἡ ἐπίδραση τῶν λόγων εἶναι σχεδὸν μηδενική. Παράδειγμα: ὅλοι μας, γονεῖς καὶ δάσκαλοι, συμφωνοῦμε πὼς ἡ ἀνάγνωση καλῶν λογοτεχνικῶν ἔργων εἶναι πολὺ σημαντικὴ …
Ἡ παιδεία ὡς λέξη καὶ ὡς ἔννοια ἔχει ὑποστῇ διαχρονικὰ μεγάλη κακοποίηση. Στὴν ἐποχή μας πολλοὶ τὴν συνδέουν μὲ τὴν ἐκπαίδευση. Κάνουν ὅμως λάθος. Ἄν «σπάσουμε» τὴν λέξη ἐκπαίδευση, θὰ δοῦμε ὅτι ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν πρόθεση ἐκ, ποὺ σημαίνει ἔξω, καὶ ἀπὸ τὸ οὐσιαστικὸ παίδευσις. Στὴν ἐκπαίδευση δηλαδὴ βγαίνουμε ἔξω ἀπὸ τὴν παιδεία, γιὰ νὰ διδαχθοῦμε μιὰ συγκεκριμένη δεξιότητα, ὅπως π.χ. μιὰ ξένη γλῶσσα ἢ μία τέχνη. Ἡ παιδεία ἀπὸ τὴν ἄλλη ἔχει πολὺ μεγαλύτερο εὖρος : εἶναι ἡ πνευματικὴ …
Ὁ Γιῶργος Σεφέρης εἶχε πεῖ κάποτε : Ἂν σβήσουμε ἕνα κομμάτι ἀπὸ τὸ παρελθόν, εἶναι σὰν νὰ σβήνουμε καὶ ἕνα κομμάτι ἀπὸ τὸ μέλλον. Πάντοτε ἴσχυε, ἀλλὰ στὴν ἐποχή μας ἀκόμη περισσότερο : ἡ γνώση τῆς Ἱστορίας εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιὰ νὰ σταθεῖ ἕνας ἄνθρωπος σήμερα. Ἱστορία σημαίνει γνώση. Χωρίς τὴν γνώση τοῦ παρελθόντος οὔτε τὸ παρὸν μποροῦμε νὰ κατανοήσουμε, ἀλλά οὔτε καὶ τὸ μέλλον νὰ προβλέψουμε. Κατὰ τὴν διάρκεια τῶν μαθημάτων μας γίνεται προσπάθεια νά νιώσει τό παιδί τόν …
Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑΣ Εἶναι εὔκολα κατανοητό ὅτι ἡ ἐτυμολογία, δηλαδή ἡ ἀληθινή καταγωγή τῶν λέξεων – ὀνομάτων, εἶναι βασικός ἄξονας στήν προσπάθεια ἐνεργοποίησης τοῦ μυαλοῦ. Ὅσον ἀφορᾷ τά μικρά παιδιά, δέν κινητοποιεῖ ἁπλῶς τό νοῦ τους, ἀλλά καί τά ἐνθουσιάζει καί τούς δίνει τήν αἴσθηση τῆς ζωντανῆς ἐπαφῆς μέ τήν πραγματικότητα. Οἱ λέξεις, οἱ ἔννοιες, τά ἀντικείμενα, ὅλα ἀποκτοῦν νόημα, φωτίζονται, γίνονται κατανοητά. Ἐπιπρόσθετα γνωρίζουν τά παιδιά τό μεγαλεῖο τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσας ἀπό πρῶτο χέρι, ἀπό κοντά, γοητεύονται ἀπό …
Τί κάνει ἕνα παιδὶ στὸν ἐλεύθερο χρόνο του; Ὅταν δηλαδὴ εἶναι πραγματικὰ ἐλεύθερο νὰ διαθέσει τὸ χρόνο του κατὰ τὸ δοκοῦν; Ἡ ἀπάντηση σὲ αὐτὸ τὸ ἐρώτημα θὰ μᾶς δώσει καὶ τὴν κρίσιμη πληροφορία γιὰ τὸ ποῦ πραγματικὰ βρισκόμαστε. Ἐὰν στὸν ἐλεύθερο χρόνο του ἕνα παιδὶ παίζει ἠλεκτρονικὰ παιχνίδια ἢ βλέπει τηλεόραση ἢ ἀσχολεῖται μὲ τὸ φορητό του τηλέφωνο, τότε τὰ πράγματα εἶναι δύσκολα. Ὅλα δείχνουν ὅτι σὲ αὐτὴ τὴν περίπτωση ἔχει μιᾶς μορφῆς ἐξάρτηση, ἀπόδειξη τῆς ὁποίας εἶναι καὶ …